Het is 15 jaar geleden, maar de herinnering is nog zo vers als gisteren. Mijn lichaam begon pijn te ervaren die ik nog nooit eerder had gevoeld en mijn niveau van vermoeidheid was erger dan toen ik zwanger was van mijn zoon; het leven zoals ik het kende begon te veranderen.
Het duurde een paar jaar, maar de dokter stelde uiteindelijk vast dat ik fibromyalgie had, wat bijdroeg aan mijn nek- en ruggengraatproblemen, perifere neuropathie en intrinsieke factor die B-12 net zo snel uit mijn systeem spoelde als ik het erin stopte.
Dit was geen goede toestand voor een alleenstaande moeder met een negenjarige. In het ergste geval kon ik maar een uur per keer uit bed komen. Plots moest de lieve babyjongen de taken van “man des huizes” op zich nemen. Hij controleerde ‘s nachts de deuren om er zeker van te zijn dat ze goed gesloten waren. Ze rende door de was, maakte sandwiches en zoete thee. Hij maakte me wakker van een dutje op de bank om me naar bed te helpen. Hij maakte zijn eigen ontbijt en bereidde zijn eigen schoollunch voor.
Voor alle pijn die ik elke dag voelde, was het ergste de pijn in mijn hart – een overweldigend schuldgevoel omdat ik niet voor mijn zoon en mijn huis kon zorgen.
Maar elke dag staarden die grote bruine ogen, mijn eigen spiegels en als schoteltjes, diep in de mijne. Met die blik, een zachte knuffel en een ‘mama, ik hou van je’, voelde ik me tegelijkertijd rijkelijk gezegend en overweldigend beschaamd. Hij wist dat het niet mijn schuld was en ik wist dat het niet mijn schuld was, maar dat weerhield een moederhart er niet van om te breken.
Die negenjarige is nu 23. Drie maanden later trok hij weer bij mij in. Er waren verschillende redenen, maar de waarheid is dat het na al die jaren nog steeds een grote hulp voor me is.
Als hij financieel bijdraagt aan het gezin en ik zie hem afhouden van levensdoelen om rond te hangen en me door een moeilijke periode heen te helpen, probeert datzelfde fibro-schuldgevoel me weer te besluipen.
Dan slaat mijn zoon zijn armen om me heen en bedankt me om de was te doen, het avondeten klaar te maken of het ontbijt te koken. Elke keer dat mijn hart pijn doet door de dingen die ik niet kan veranderen, dienen die grote, vertrouwde, bruine ogen als een zoete herinnering aan de dingen die ik wel kan veranderen; het zijn nog steeds spiegels, waardoor ik mezelf door haar hart kan zien.
Ik denk dat niemand van ons echt het schuldgevoel loslaat dat gepaard gaat met het omgaan met een chronische ziekte zoals fibromyalgie. De invasieve aard ervan is endemisch in het leven van iedereen die dicht bij ons staat en het toont geen genade.
Mijn bejaarde ouders brengen nog steeds boodschappen voor dagen dat een astma-aanval mijn plannen op zijn kop heeft gezet en ik me nauwelijks kan bewegen, laat staan een maaltijd koken. Mijn moeder gaat meer tijd in de supermarkt doorbrengen om spullen op te halen die ik te moe ben om zelf te rijden en te kopen. Mijn vrienden gaan onderzoek doen naar materiaal dat ik te moe ben om op te zoeken als ik bezig ben met de marketing van mijn bedrijf.
Schuld. Het kan vreselijk en mooi tegelijk voelen. Omdat? Want hoewel het ons hart breekt als we niet aan onze verwachtingen voldoen, motiveert het ons ook om fysieke pijn en vermoeidheid te doorstaan door de kracht van liefde voor degenen die het voorwerp zijn van ons door schuldgevoel geteisterde hart.
Schuldgevoelens over een situatie buiten onze macht moeten niet worden afgekeurd, maar worden toegejuicht. Het herinnert ons eraan hoeveel hij van ons houdt en hoeveel wij liefhebben; en dat liefde een manier vindt om schuldgevoelens om te zetten in de vastberadenheid om door te gaan, door te blijven gaan en nooit op te geven.
