“Het gaat niet om wat de door de FDA goedgekeurde behandelingen direct aanpakken. Fibromyalgie gaat over neuro-inflammatie in het centrale zenuwstelsel [CZS],” zei Younger, universitair hoofddocent psychologie en directeur van het Neuroinflammation, Pain and Fatigue Lab aan de University of Alabama in Birmingham.
“De sleutel tot behandeling is om dat ontstekingsproces in de hersenen te verminderen. We moeten zowel farmaceutische behandelingen als andere interventies ontdekken en gebruiken die het CZS kunnen bereiken en de cellen kunnen aanpakken die de ontsteking aandrijven.” Younger beschreef de basistoestanden van microgliacellen, die fungeren als de eerste vorm van actieve immuunverdediging in het CZS, en hoe ze zich verhouden tot ontsteking en pijn.
“Microgliacellen zijn de speciale Green Beret-troepen van de hersenen. Ze produceren tientallen verbindingen die het CZS in een ontstekings- en exciterende staat duwen”, zei hij. Bij fibromyalgie gaan microgliacellen van een rusttoestand naar een geprepareerde staat en worden ze hyperexcitabel en overexpresseren ze receptoren.
Microglia en hersenmist
Bij fibromyalgie en chronisch vermoeidheidssyndroom zijn microglia mogelijk een van de vele fysiologische factoren die betrokken zijn bij cognitieve disfunctie (ook wel bekend als fibromist of hersenmist). Sommige onderzoekers veronderstellen dat de aanwezigheid van bepaalde moleculen in onze hersenen microglia in beweging brengt en activeert, waardoor de ontsteking in het gebied toeneemt en de werking van onze hersenen op die plek wordt verstoord.
Een onderzoek uit 2014 suggereert dat chronische microgliale activatie in de wervelkolom verantwoordelijk kan zijn, althans gedeeltelijk, voor twee abnormale pijntypen bij chronisch vermoeidheidssyndroom: hyperalgesie in de spieren en mechanische allodynie. Beide pijntypen zijn ook belangrijke kenmerken van fibromyalgie.
Activering van microglia speelt een belangrijke rol in de pathogenese van chronische pijn
Microglia zijn de residentiële immuuncellen in het ruggenmerg en de hersenen. Steeds meer bewijs suggereert dat activering van microglia een belangrijke rol speelt in de pathogenese van chronische pijn, waaronder chronische orofaciale pijn. Microglia draagt met name bij aan de overgang van acute pijn naar chronische pijn, aangezien remming van microgliale signalering pathologische pijn na ontsteking, zenuwletsel en kanker vermindert, maar niet de basispijn.
Vergeleken met ontsteking induceert zenuwletsel een veel robuustere morfologische activatie van microglia, microgliosis genoemd, zoals blijkt uit de toegenomen expressie van microgliale markers, zoals CD11b en IBA1. Microgliale signaleringsremmers verminderen echter effectief ontstekingspijn en neuropathische pijn, wat pleit tegen het belang van morfologische activatie van microglia bij chronische pijnsensibilisatie.
Belangrijk is dat microglia pijntoestanden versterken via secretie van pro-inflammatoire en pronociceptieve mediatoren, zoals tumornecrosefactor α, interleukinen 1β en 18, en hersenafgeleide groeifactor. Mechanistisch gezien is aangetoond dat deze mediatoren exciterende synaptische transmissie versterken en remmende synaptische transmissie in de pijncircuits onderdrukken.
Veroorzaken microglia chronische pijn en vermoeidheid?
Microglia omringen en beschermen de neuronen in onze hersenen en het ruggenmerg. Deze cellen zijn de belangrijkste immuunverdedigers in de hersenen en zijn verantwoordelijk voor het vrijgeven van ontstekings- en neuroprotectieve stoffen. Deze stoffen kunnen symptomen van vermoeidheid, pijn en mentale wazigheid veroorzaken.
Voor de meeste patiënten kunnen deze symptomen soms verlammend zijn. Sommige onderzoekers geloven dat stress en infectie ervoor kunnen zorgen dat de microglia overgevoelig worden, wat neuro-inflammatie veroorzaakt die kan resulteren in aandoeningen zoals chronisch vermoeidheidssyndroom (ME/CVS) en fibromyalgie (FMS).
In een klein onderzoek dat PET-scans gebruikte om microgliale activatie te meten, ontdekten onderzoekers dat microglia werden geactiveerd in grote delen van de hersenen van patiënten met chronisch vermoeidheidssyndroom. Onderzoekers geloven dat microgliale sensibilisatie de oorzaak van vermoeidheid zou kunnen zijn; ze geloven ook dat het verminderen van de activiteit van microgliale ME/CVS en FMS zou kunnen verbeteren.
Primers voor microgliacellen
Zowel leptine als glucose zijn krachtige microglia celprimers. Daarom kan dieet ontstekingsprocessen in de hersenen beïnvloeden, zei hij. Leptineniveaus coördineren met de pijn en vermoeidheid van fibromyalgie. “Leptine kan een toegangspoort zijn tot pijn en vermoeidheid bij fibromyalgie en chronisch vermoeidheidssyndroom,” zei hij. Microglia celmodulatoren omvatten naltrexon, minocycline, ibudilast en dextromethorphan.
“Deze medicijnen werden ontwikkeld voor andere doeleinden en bleken vervolgens microgliacellen krachtig te onderdrukken en ze terug te brengen naar de rusttoestand of te voorkomen dat ze geactiveerd werden”, aldus Younger. Lage doses naltrexon blokkeren opioïde receptoren en toll-like receptor 4 op microgliacellen. Twee klinische onderzoeken met dagelijkse doses van 4,5 mg naltrexon bij vrouwen met fibromyalgie laten na 2 maanden een effect zien.
De meeste patiënten voelen zich beter en hun symptomen nemen langzaam af, zei Younger. Bijwerkingen zijn er weinig, de meest voorkomende zijn levendige dromen. “Naltrexon werkt als een nieuw ontstekingsremmend middel in de hersenen”, zei hij. “Als we ontstekingen in de loop van de tijd volgen, zien we een effect op ontstekingsprocessen.”
Microglia kunnen zich vrij bewegen
Microglia’s kunnen zich vrij bewegen in de hersenen en de wervelkolom naar plekken waar een verwonding of infectie is. Eenmaal daar dienen ze als alarmsysteem door andere delen van het immuunsysteem te waarschuwen voor het probleem, zodat uw lichaam kan proberen het op te lossen. Hun jog is echter niet klaar als het alarm eenmaal is afgegaan. Microglia is ook een belangrijk onderdeel van de reactie op het probleem.
Net als bij andere soorten immuunreacties kan de microgliale activiteit leiden tot ontstekingen. Ontsteking is een noodzakelijk onderdeel van het genezingsproces, dus op die manier is het een goede zaak. Als het echter chronisch wordt, kan ontsteking leiden tot talloze gezondheidsproblemen die verder gaan dan alleen pijn en ongemak.
In de medische wetenschap zijn microglia’s een relatief nieuwe ontdekking en we weten er nog veel niet over. Onderzoek heeft echter aangetoond dat ze betrokken zijn bij bijna alle neurologische ziekten.